Zespół cieśni nadgarstka to uciążliwe schorzenie dotykające ludzi, których praca zawodowa wymusza wykonywanie powtarzalnych ruchów rękami, czyli . muzyków, operatorów na liniach produkcyjnych i oczywiście wszystkich pracujących z komputerem. A ponieważ poza aktywnością zawodową, wielu ludzi korzysta z klawiatury, myszki, czy joysticka (pada) w ramach relaksu, zespół cieśni nadgarstka dotyka coraz większą dużo ludzi .

Choroba ta wiąże się z budową naszych rąk, a konkretnie z nadgarstkiem. W wąskiej przestrzeni kanału nadgarstka mieszczą się: nerw pośrodkowy, zbierający w sobie wszystkie potrzebne w dłoni nerwy, a także naczynia krwionośne i ścięgna, dzięki którym możemy ruszać dłonią. Jest więc tam dość „ciasno”. Jeśli więc któraś z tych struktur zacznie szwankować, oddziałuje na pozostałe.

Objawy chorobowe mogą się pojawić z kilku przyczyn, ale najczęstszą z nich jest wykonywanie powtarzalnych czynności manualnych z wykorzystaniem drobnych stawów rąk. U części ludzi, w wyniku wykonywania dużej ilości takich ruchów, dochodzi do przeciążeń, co prowadzi do  obrzęku i stanu zapalnego nerwu pośrodkowego. Ponieważ w kanale nadgarstka i tak już było ciasno, dochodzi do ucisku nerwu i jego drażnienia. 

Objawy tego stanu rzeczy pojawiają się stopniowo. Najpierw drętwienie czy ból dłoni pojawiają się tylko w trakcie wykonywania pracy, np. pisania na klawiaturze, a po zakończonej pracy ustają. Z czasem, jeśli nie podejmie się działań profilaktycznych, mrowienie palców, czy nadgarstka może pojawiać się też w stanie spoczynku, np. w nocy. Do tego mogą dojść problemy z zachowaniem precyzji ruchów, czy też utrzymaniem przedmiotów w dłoni.

W zaostrzonym stadium, zespół cieśni nadgarstka może wyłączyć osobę chorą z podstawowych czynności zawodowych.

Aby prawidłowo zdiagnozować, czy przyczyną dolegliwości bólowych  jest zespół nadgarstka, należy skorzystać z konsultacji ortopedy lub fizjoterapeuty, którzy wykonają odpowiednie testy.

W leczeniu wykorzystywane są zarówno ortezy odciążające dłoń, jak i zabiegi terapii manualnej i zabiegi fizykalne (np. laser, czy hydroterapia), a także ćwiczenia. W ciężkich przypadkach, konieczny jest zabieg chirurgiczny, po którym pacjenta czeka długi proces rekonwalescencji.

Dochodzenie do pełnej sprawności ręki może być trudne, a w niektórych przypadkach, wręcz niemożliwe.

Dlatego właśnie tak ważne jest zapobieganie wystąpienia dolegliwości bólowych, czyli zadbanie o ergonomię swojej pracy. W przypadku pracy z komputerem warto zatem:

1. Zadbać o prawidłowe ustawienie zarówno blatu biurka, jak i fotela, a także akcesoriów, takich jak myszka i klawiatura
2. Stosować przerwy w pracy, np. raz na godzinę i wykonywać w tym czasie ćwiczenia rozluźniające ręce
3. Zawalczyć o ograniczenie wykonywania tych samych ruchów dłońmi. Jest to zalecenie chyba najtrudniejsze, jednak możliwe do wykonania.

Z własnej praktyki podpowiem, że w trakcie pracy stosuję różne modele myszek, a także nauczyłam się operować myszką na zmianę obiema rękami. Nie jest to takie trudne, a przynosi bezcenne odciążenie ręki (w moim przypadku prawej). Staram się też być świadomą, jaki rodzaj pracy właśnie wykonuję. Przykładowo, czytając dokument na ekranie, nie muszę go scrollować myszką, a mogę klawiszami (jest to ruch, który rzadziej wykonuję, więc w moim wypadku preferowany). Rozmawiając przez telefon, staram się w ogóle odchodzić od komputera (chyba że musze robić notatki). Dodatkowo, do rozmów telefonicznych, używam słuchawek, żeby nie musieć w tym czasie angażować dłoni. Przy okazji, rozmowa telefoniczna to często bardzo dobry czas, by się chwilę poruszać i dać się rozluźnić całemu ciału.

Basia Tokarczyk